Maand: maart 2018
geschreven op 19 maart 2018
Appen op de fiets (nog steeds) niet strafbaar! Maar wat als je daardoor een ongeval veroorzaakt?
De smartphone in de ene hand, het stuur van de fiets in de andere hand. Het is een straatbeeld dat veelvuldig voorkomt. Levensgevaarlijk.
Dat is dan ook de reden dat verkeersminister Van Nieuwenhuizen bezig is met een wetsvoorstel om het appen op de fiets strafbaar te stellen. Het verbod zou al vanaf 2019 kunnen ingaan.
Een fietser loopt dus op dit moment nog geen risico om een boete te krijgen als er wordt geappt of gebeld op de fiets. Maar hoe zit het wanneer je, omdat je afgeleid bent door je telefoon, een ongeval veroorzaakt?
Rechtbank Gelderland, 2 maart 2018
Dat is helaas afgelopen zomer gebeurd in Velp. Een 83-jarige vrouw liep met haar rollator op het fietspad. De 23-jarige fietsster fietste op datzelfde fietspad en was bezig met haar smartphone. Een botsing volgde. Daarbij viel de fietsster bovenop de 83-jarige vrouw. Twee dagen later overleed de vrouw aan haar verwondingen.
Een goed voorbeeld van hoe ernstig de gevolgen van het gebruik van een smartphone op de fiets kunnen zijn. Dat vond ook het Openbaar Ministerie en vervolgde de fietsster strafrechtelijk (Zie uitspraak ).
Alhoewel dus geen verbod voor het gebruik van een mobiele telefoon op de fiets in de wet is opgenomen, vond de rechtbank toch dat de fietsster strafrechtelijk moest worden veroordeeld. Volgens de rechtbank was de fietsster namelijk te veel en te lang afgeleid geweest door haar smartphone. Daardoor zag ze de voetgangster niet, paste ze haar snelheid onvoldoende aan en hield ze onvoldoende afstand. Zij heeft volgens de rechtbank dan ook aanmerkelijk onvoorzichtig, onoplettend en/of onachtzaam gereden en volgens de rechtbank is het latere overlijden van het slachtoffer haar daarom aan te rekenen. De rechtbank Gelderland veroordeelde de fietsster tot een taakstraf van 150 uur.
Appen op de fiets kan dus wel leiden tot een strafrechtelijke veroordeling als daardoor een ongeval wordt veroorzaakt. Het slachtoffer, of in deze de nabestaande(n), kunnen daarnaast de schade verhalen op de fietsster nu vaststaat dat het ongeval aan de schuld van de fietsster is te wijten.
Appende fietser lijdt zelf schade
Maar wat gebeurt er als een appende fietser zelf schade lijdt? Kan de fietser dan zijn of haar schade wellicht ook verhalen?
Bijvoorbeeld, de fietser is afgeleid door het gebruik van de mobiele telefoon en komt in botsing met een voetganger die voorrang had. De fietser belandt zelf in het ziekenhuis. Wie is er dan aansprakelijk voor de gevolgen van het ongeval? De fietser zelf uiteraard. Die zat tenslotte fout. De voetganger valt hier niets te verwijten. De fietser kan zijn of haar schade niet verhalen op de voetganger.
Tommy-Boy
Maar wat nu als de appende fietser, in dezelfde situatie, in botsing komt met een auto? Dit overkwam Tommy-Boy. De 13-jarige Tommy-Boy stierf in 2015 omdat hij op zijn telefoon keek terwijl hij op de fiets zat. De auto zag hij nooit aankomen. Sinds de dood van zijn zoon voert zijn vader volop actie tegen telefoons in het verkeer.
In de wet wordt een fietser als zwakkere verkeersdeelnemer beschermd tegen motorrijtuigen. Is in een dergelijk situatie de automobilist aan te spreken voor de schade van de (nabestaanden van de) fietser?
Helaas is daar geen eenduidig antwoord op te geven. Het is afhankelijk van de specifieke omstandigheden. Uitgangspunt van de wet is echter wel dat de auto, die geen schuld treft, toch nog tenminste 50% van de schade dient te vergoeden. Het kan ook meer zijn. De enige escape voor de auto is overmacht. Dit criterium wordt door de rechter echter zeer streng uitgelegd. Van overmacht is dan ook niet snel sprake. De verzekeraar van de auto dient dus al gauw tenminste 50% van de schade die de fietser lijdt te vergoeden. Bij kinderen jonger dan 14 jaar, is dat zelfs 100%.
Wanneer een fietser dus vanwege afleiding door het gebruik van de mobiele telefoon, een ongeval veroorzaakt en zelf schade lijdt, zal de (verzekeraar van de) automobilist in vrijwel alle gevallen toch (een deel van) de schade van de appende fietser dienen te vergoeden.